Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, την κορυφαία, εμβληματική στιγμή αντίστασης του ελληνικού λαού κατά της δικτατορίας.
Ο λόγος που εορτάζεται η συγκεκριμένη επέτειος, όπως κάθε επέτειος ως ένα βαθμό, είναι περισσότερο συμβολικός παρά ουσιαστικός. Ως γνωστόν, η χούντα δεν έπεσε ούτε εξαιτίας, ούτε αμέσως μετά το Πολυτεχνείο, αλλά εξαιτίας της τραγωδίας της Κύπρου 8 μήνες αργότερα.
Ψυχαναλυτικά μιλώντας, η βαθύτερη αιτία που ανήγαγε τη συγκεκριμένη εξέγερση σε επίσημη εορτή (και σχολική αργία) είναι διότι προσφέρει στην πλειοψηφία του ελληνικού λαού ένα βολικό άλοθι για τη σχετικά ισχνή αντίσταση που προέβαλε έναντι της 7ετούς δικτατορίας.
Η εξέγερση της νεολαίας το Νοέμβρη του ’73 εν πολλοίς “έσωσε την παρτίδα” για μια χώρα που εν μέρει εμφορείται απο τύψεις για τη σχετική αδράνειά της έναντι των συνταγματαρχών. Οι σποραδικές αντιδικτατορικές ενέργειες (Παναγούλης, Μουστακλής, κίνημα του Ναυτικού) βρήκαν τον ικανής μαζικότητας εμβληματικό εκφραστή τους στην πύλη του Πολυτεχνείου το βράδυ της 17 Νοεμβρίου 1973.
Έκτοτε το εορταστικό εθιμοτυπικό περιλαμβάνει την κατάθεση στεφάνων στο μνημείο, σχολικές εορτές- αφιερώματα στη Φαραντούρη, αναμασημένες δηλώσεις κομματικών στελεχών που θα μπορούσαν να είναι κάθε χρόνο οι ίδιες ή να εναλλάσονται ανά 3ετια (ή και διακομματικά, “πες εσυ αυτά φέτος, να τα πω εγώ του χρόνου”) και την ιεροτελεστία της πορείας προς την Αμερικανική πρεσβεία που κορυφώνεται με θεσμοθετημένες καταστροφές δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας αξίας αρκετών εκατομμυρίων ευρώ υπό την επίβλεψη της εκάστοτε κυβέρνησης, στο όνομα μιας κακώς νοούμενης, άτυπης, εθιμοτυπικής ανοχής έναντι αντικοινωνικών συμπεριφορών που θέτουν σε κίνδυνο ακόμα και τις ζωές αθώων πολιτών.
Τα πάντα ρει, όμως και αυτό που ήταν ζητούμενο το ’73, η Δημοκρατία, έχει εδώ και μισό αιώνα εμπεδωθεί για τα καλά στην πατρίδα μας.
Διάγουμε ρεκόρ αδιάλειπτης και εύρυθμης λειτουργίας του Πολιτεύματος, με ομαλές εναλλαγές των κομμάτων στην εξουσία με μόνο κριτήριο τη βούληση του κυρίαρχου λαού, τον στρατό στους στρατώνες του και τον ανώτατο πολιτειακό άρχοντα (αλήθεια, θα τολμούσαν να αποκαλέσουν την τωρινή ΠτΔ “αρχόντισσα” όσοι έχουν υιοθετήσει τον όρο “βουλεύτρια”;) εκλεγμένο από την εθνική αντιπροσωπεία να εγγυάται, αντί να ρυθμίζει ελέω θεού, τα πολιτικά τεκταινόμενα.
Σήμερα το αίτημα για “Ψωμί- παιδεία- ελευθερία” παραμένει μεν επίκαιρο, λόγω της οικουμενικότητας των συγκεκριμένων διεκδικήσεων, αλλά με εντελώς διαφορετική σημασία.
“Ψωμί” είναι το δικαίωμα του κάθε πολίτη να εργάζεται και να αμείβεται αξιοπρεπώς εδώ, στην πατρίδα μας, χωρίς να αναγκάζεται να ξενιτευτεί, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη.
Το διακύβευμα στην Παιδεία είναι η παροχή μιας οικουμενικού περιεχομένου σφαιρικής Παιδείας, που θα δημιουργεί άξιους πολίτες, η οποία παράλληλα θα είναι προσανατολισμένη στο να παρέχει τα κατάλληλα εφόδια ώστε οι νέοι και οι νέες μας να απορροφώνται εύρυθμα από την αγορά εργασίας, σπουδάζοντας σε πεδία αντίστοιχα των σύγχρονων προκλήσεων και απαιτήσεων.
Ως “ελευθερία” σήμερα ορίζεται η πρόσβαση σε έγκυρη γνώση και πληροφόρηση, μακριά από τα fake news και την παραπληροφόρηση και η ασφάλεια και η προστασία του αδυναμου και του διαφορετικού από τον σχολικό εκφοβισμό και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Και τέλος, το βασικότερο πρόταγμα του Πολυτεχνείου, η Δημοκρατία, σήμερα δεν κινδυνεύει από συνταγματάρχες αλλά από την αποχή, την αδιαφορία και την εξίσωση όλων των πολιτικών δυνάμεων, όσων έχουν κυβερνήσει με όσους αντιπολιτεύονται, στη λογική του “όλοι ίδιοι είναι” και του “αυτή είναι η Ελλάδα, δεν γίνεται τίποτα”.
Ο εορτασμός του Πολυτεχνείου θα πρέπει να “επικαιροποιηθει” και να στραφεί απο μια στείρα απαρίθμηση ιστορικών γεγονότων που φαντάζουν πολυ μακρινά για τη νέα γενιά, σε μια γιορτή της ελευθερίας έκφρασης και της διαφορετικότητας, του δικαιώματος στην ποιοτική γνώση και την αξιοπρεπή εργασία και της διαχρονικής διεκδίκησης από την εκάστοτε εξουσία καλύτερων συνθηκών παιδείας, εργασίας και διαβίωσης για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες.
